İnternet Ortamı ve Yazım Dilimiz
Son yıllarda özellikle internet ortamında çok sık olarak Türkçe'nin bozulduğu, dilimize gerekli özenin gösterilmediği konusunda kişisel veya grupsal olarak tepkilerin arttığını görüyoruz. Türk dilinin teknolojik gelişmelere uyum sağlayamadığı, teknolojik dilin ingilizce olması gerektiği üzerine bazı kişilerin başlattığı kampanyayı da bu durumun içerisine kattığımızda ortaya ne yazık ki anlamsız ve tuhaf bir durum çıkıyor. Konuya öncelikle dil nedir olarak başlamak gerekir diye düşünüyorum.
Sözlü iletişim için kullandığımız bu araç tek başına bir anlam ifade etmemektedir. Bu aracın en büyük destekleyicisi olan ve düşüncelerimizi, duygularımızı ve dahi her tür birikimimizi kendimizin dışındakilere ve gelecek nesillere aktarmak için kullandığımız desteğe yani yazıya ihtiyaç duyar. Bu anlamda dil konuşma ve yazım dili olarak ikiye ayrılır. Her ikisinin bütünlüğünü doğru bir şekilde oluşturabilmek, anlatmak istediğimizi en uygun cümleleri birbiri ardına sıralayabilmek anlaşılmamızda en büyük etken olur. Sorunlarımızı çözmenin ya da çözdüğümüz sorunlarımızdan edindiğimiz deneyimleri bir başkasına aktarabilmenin en doğru yolu da budur.
Türk dilinin en belirgin özelliği yazıldığı gibi okunmasıdır. Hem yazıldığı gibi okunur, hem de okunduğu gibi yazılır. Dünyada bu anlamda konuya baktığımızda çok az dil bu özelliğe sahiptir. Bu özellik bize tüm diğer dillerden daha büyük bir zenginliği getirmesi gerekirken insanımızın diline gereken özeni göstermemesi nedeniyle büyük bir açmazın ortaya çıkmasına yol açar bir hale gelmiştir. Günlük yaşamdaki konuşma dilinin kişilerin yöresel etmenlerin de kendisine yüklediği (şive) anlatım ve yazım tarzını benimsemiş olması nedeniyle, olması gerekenden başka bir tarzda konuşur yada yazar olması, anlatılmak istenen imgenin farklı bir tarza bürünmesine ve anlaşılır olmaktan çıkıp anlaşılmaza doğru yönelmesine yol açmıştır.
Bu durumu örnekleyecek olursak;
Emlakçının camına yapıştırılmış bir kağıtta "Satlik Tayre" * olarak yazılmış bir yazıyı gördüğümüzde bunun "Satılık Daire" olduğunu anlamış olmamıza karşın olması gerekenin bu olmadığını bilmemiz ve durumu düzeltmek için gülmenin yanında mevcut duruma çözüm üretmek için harekete geçmiş olmamızın bize ve bizim dışımızdaki insanlara olacak olan yararlarını da düşünmemiz gerekmektedir.
Mevcut duruma " Ne yapalım bunu da böyle kabul edelim " türü bir yaklaşım göstermek varolan yanlışlığa kayıtsız kalmak demektir. Kayıtsız kalmak hem bize, hem de bizden sonraki insanlara ( gelecek nesile/nesillere ) kötü örnek oluşturacaktır. Ülkemizdeki bu genel duruma kayıtsız kalan insanlar, işleri gereği bulundukları ya da hobi gereği oturdukları bilgisayar - internet ortamında karşı çıkmadıkları bu duruma bir süre sonra kendileri de uyum sağlamak için çaba sarfeder hale geleceklerdir.
Karşı çıkılmayan bu durumun aslında bizim içimizde varolan günlük yaşam alışkanlıkları olduğunu da düşündüğümüzde durumun aslında hiç de küçümsenecek bir durum olmadığı kolayca anlaşılabilir. Arkadaş ortamında konuşulan dilin günlük yaşam dili olması ve yazım geleneğimizin yüzyıllar öncesine dayanan önemsenmeme durumu nedeniyle, konuşmasını seven ama yazma sırası geldiğinde ise yazmaya üşenen hatta yazmanın kendisine zulüm olduğunu düşünen insanların kullandıkları dili kısaltma yöntemine giderek anlaşılmaz bir şekle dönüştürmesi tuhaf karşılanmamalıdır.
Tarihsel süreçte konuşma kültürümüzün yazım kültürümüzün sürekli önünde olması ve yazılı olarak anlaşmak yerine sözlü olarak anlaşmayı ön planda tutmamız bizi sürekli konuşan ama iş yazmaya gelince bir türlü becerikli olamayan insanlar bütünlüğü şekline dönüştürmüştür. Osmanlı döneminde okuma yazma oranının ortalama %10'u bile bulmamasının en büyük nedeni de budur. Cumhuriyet dönemiyle birlikte okuma yazma seferberliği başlatılması ve yazım dilinin ön planda kullanılmasının önemsenmesi toplumumuzun bu noktadaki açlığının giderilmesi için gereken hassasiyetin gösterilmesi bizi okur yazar ve hatta kültürlü olmaya yöneltmiştir.
Fakat son yıllarda özellikle de internet ortamında toplumumuzun tarihsel süreçten gelen bu hastalığının tekrar ortaya çıkması ve bunun bir beceri gibi gösterilir olması hiç bir şekilde kabul edilmemelidir. Kişiler arası yazılı anlaşma yönteminin belirlenmesinde temel olan kural kitap dilinin kullanılması olmalıdır. Kitap dili duru ve anlaşılır olması, şive özelliklerini içermemesi ve herkes tarafından ortak bir yaklaşımı göstermesi nedeniyle bu dil türünün yazışmalarda kullanılmasına özen gösterilmesi kişilerin sorunlarını, davranış biçimlerini ve düşüncelerini bir diğerine kısa ve net olarak anlatabilmesinin zeminini hazırlayacaktır.
İnternet ortamında bu yaklaşımı benimsemek ilk başlarda bize zor gelebilir. Ama sonrasında anlaşacağımız kişilerin artması ve sorunlarımızın kısa yoldan çözülebiliyor olduğunu gördüğümüzde kazançlarımızın artması için dilimize gereken özeni daha fazla gösterecek olmamızın maddi temeli oluşacaktır.
Sonuç olarak, internet ortamının kendine özgü olumsuzluklarının başında dilimizin yanlış kullanılmasının önemli bir yer tuttuğu unutulmamalıdır. İnternet ortamında düşünce biçimi, davranış şekli ve mimiklerin görünür olmaması nedeniyle tüm özelliklerimizi yazım dili olarak ortaya koymak durumunda kalmaktayız. Bu anlamda yazdığımız her yazının ve aktarmaya çalıştığımız her düşünce ya da bilgi birikiminin anlam bütünlüğünü bozmamak için yazım dilimize gereken önemi göstermemiz bu anlamda herşeyden önemlidir.
Saygılar...
* Durumun ispatı için herhangi bir arama motoruna "Satlik Tayre" yazın karşınıza çıkan sonuca ister ağlayın isterseniz de gülün.
